Chi tiết tin - Hội Nông dân tỉnh Quảng Bình

Ông Phạm Văn Hoàng, thị trấn Quán Hàu, huyện Quảng Ninh đề nghị:

Trong những năm gần đây, diện tích đất sản xuất của thị trấn Quán Hàu vốn đã hạn hẹp nay càng thu nhỏ do thu hồi phục vụ các dự án đô thị; bà con nông dân thị trấn Quán Hàu chủ yếu dựa vào đánh bắt và nuôi trồng thủy sản trên sông Nhật Lệ. Tuy nhiên việc nuôi trồng còn gặp nhiều khó khăn do thiếu kỹ thuật, nguồn vốn… Đề nghị UBND tỉnh liên hệ các tổ chức khoa học nghiên cứu nuôi cấy theo công nghệ mới để phổ biến cho nông dân nuôi trồng đảm bảo an toàn, nâng cao sản lượng xây dựng thương hiệu và bảo tồn giống hàu Quán Hàu.

Ủy ban nhân dân tỉnh trả lời:

Hàu là đối tượng thuỷ sản có trị kinh tế cao, ngoài ra hàu còn là đối tượng thủy sản có khả năng lọc nước, làm sạch môi trường mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Đã qua nhiều thế hệ, nhiều người dân quanh năm sống bằng nghề khai thác hàu trên sông Nhật Lệ. Sản lượng hàng năm khoảng 15-20 tấn, không đáp ứng đủ nhu cầu thị trường. Tại địa bàn thị trấn Quán Hàu, "Hàu Quán Hàu" là hải sản địa phương từ lâu đã có "thương hiệu", được nhiều người dân trong và ngoài tỉnh biết đến. Nghề nuôi hàu ở đây đã góp phần cải thiện thu nhập cho ngư dân địa phương. Tuy nhiên, như phản ánh, việc nuôi trồng hàu ở đây còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là do thiếu kỹ thuật, nguồn vốn,...

Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, năm 2023 Sở KH&CN đã tham mưu UBND tỉnh cho phép Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Quảng Ninh triển khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh: Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “ Hàu Quán Hàu” cho sản phẩm hàu của thị trấn Quán Hàu, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình theo Quyết định số 84/QĐ-UBND ngày 13/01/2023.

Nhiệm vụ thực hiện với mục tiêu chung là tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Hàu Quán Hàu” cho sản phẩm hàu tại thị trấn Quán Hàu và các xã lân cận (xã Lương Ninh, Võ Ninh) nhằm nâng cao giá trị và danh tiếng, tiến tới hình thành, phát triển thương hiệu trên thị trường và mục tiêu cụ thể: Xác lập quyền đối với nhãn hiệu chứng nhận (NHCN) “Hàu Quán Hàu” cho sản phẩm hàu tại thị trấn Quán Hàu và các xã lân cận (xã Lương Ninh, xã Võ Ninh); Thiết lập và vận hành mô hình, cơ chế quản lý NHCN “Hàu Quán Hàu” trên thực tế với qui mô thí điểm; Đảm bảo sản phẩm mang NHCN “Hàu Quán Hàu” khi tiêu thụ trên thị trường được kiểm soát, quản lý chặt chẽ, đề xuất các giải pháp để mở rộng sản xuất, nâng cao sản lượng và giá trị thương hiệu nhằm nâng cao giá trị kinh tế cho sản phẩm mang NHCN, từ đó nâng cao thu nhập cho người lao động.

Quá trình triển khai thực hiện tại nhiệm vụ đã được UBND tỉnh cho phép sử dụng tên địa danh “Quán Hàu” để đăng ký nhãn hiệu chứng nhận “ Hàu Quán Hàu” cho sản phẩm hàu của địa phương và xác nhận bản đồ khu vực địa lý sản xuất, khai thác sản phẩm tại Công văn số 2150/UBND-NCVX ngày 23/10/2023 của UBND tỉnh.

Hiện tại, nhiệm vụ đang triển khai thực hiện nội dung nghiên cứu theo tiến độ, đã xây dựng và nộp hồ sơ đăng ký bảo hộ NHCN “Hàu Quán Hàu” cho sản phẩm hàu của thị trấn Quán Hàu đã được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn hợp lệ và đang theo dõi, tổng hợp và xử lý số liệu về diễn biến của một số chỉ tiêu trong nước tại điểm quan trắc ở sông Nhật Lệ thuộc phạm vi không gian nghiên cứu có ảnh hưởng chất lượng của hàu.

Dự kiến, sau khi nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh thành công, Sở KHCN sẽ chỉ đạo đơn vị chủ trì tiếp tục chuyển giao các quy trình sản xuất để các cá nhân, tổ chức nuôi hàu đạt chuẩn đảm bảo ATTP; tham mưu cho UBND huyện tăng cường quản lý nhà nước đối với “Hàu Quán Hàu” và hoàn thiện đề án “Nuôi hàu thương phẩm” được phê duyệt tại Quyết định số 1553/QĐ-UBND ngày 13/12/2021 của UBND huyện Quảng Ninh để đẩy mạnh phát triển sản xuất, tăng sản lượng sản phẩm hàu mang nhãn hiệu chứng nhận; hỗ trợ các cá nhân, tổ chức kết nố với các doanh nghiệp, siêu thị tiêu thụ sản phẩm.

Để khai thác tiềm năng phát triển nguồn lợi này, trong những năm trước đây một số hộ thả, treo vật bám để nuôi hàu tự nhiên. Nhưng do lựa chọn vùng nuôi chưa tốt, quy trình không phù hợp nên sinh trưởng và phát triển kém, hiệu quả mang lại thấp. Năm 2012, Phòng Nông nghiệp&PTNT huyện Quảng Ninh đã triển khai mô hình “Nuôi hàu thương phẩm trên sông Nhật Lệ” tại thị trấn Quán Hàu và Năm 2021, Trung tâm DVNN huyện tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ Nuôi hàu thương phẩm phù hợp với điều kiện sinh thái trên sông Nhật Lệ. Tuy nhiên do việc thực hiện mô hình trong điều kiện khó khăn do sông Nhật Lệ được hợp thành từ 2 sông lớn là Kiến Giang và Long Đại trong khi thời tiết diễn biến phức tạp làm cho môi trường nước không ổn định, thường xuyên bị ngọt hóa,  thời gian nuôi ngắn do phải thu hoạch để tránh lũ nên sản lượng thu hoạch thấp, không đủ độ mặn vì thế hàu sinh trưởng phát triển chậm, tỷ lệ sống thấp. Năng suất, sản lượng đạt thấp so với yêu cầu của mô hình. Thời gian theo dõi ngắn trong điều kiện thời tiết bất thuận nên cần có những nghiên cứu để tiếp tục hoàn thiện hơn quy trình kỹ thuật nuôi.

Hiện nay, khó khăn trong nuôi hàu là nguồn nước phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên, nên khi gặp thời tiết bất lợi hàu sẽ bị chết hoàn toàn; nguồn giống chủ yếu lấy từ các tỉnh phía Bắc là giống hàu sữa, hàu đại dương, không phải là hàu cửa sông; chưa có mô hình sản xuất giống hàu cửa sông Quán Hàu; việc cấp diện tích mặt nước cho nuôi hàu chưa thực hiện được.

Trong thời gian tới, UBND tỉnh sẽ chỉ đạo Sở KHCN sẽ tiếp tục phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT và các đơn vị liên quan nghiên cứu, tìm hiểu, liên hệ các tổ chức khoa học nghiên cứu nuôi cấy theo công nghệ mới để phổ biến cho nông dân nuôi trồng đảm bảo an toàn, nâng cao sản lượng và bảo tồn giống hàu Quán Hàu như đề xuất của nông dân địa phương.